Trên 90% hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) của Việt Nam được thưc hiện bằng đường biển. Hệ thống cảng biển của Việt Nam trải dài trên cả nước và các tỉnh có cảng biển đang tìm mọi cách để thu hút hàng hóa được vận chuyển bằng container nhất là hàng hóa XNK.

Hà Tĩnh đang duy trì tần suất 2 chuyến tàu container trong tháng từ khi áp dụng chính sách hỗ trợ tàu container –

(Ảnh: BHT- Báo Giao thông).

Trong khi Hải Phòng và TP. Hồ Chí Minh đang thu phí hạ tầng cảng biển gây nhiều khó khăn, làm tăng chi phí logistics, giảm năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp sản xuât, XNK thì một số tỉnh nghèo khúc ruột miền Trung lại đưa ra các chính sách thu hút vận chuyển hàng container bằng tàu biển, cả cho chủ hàng và chủ tàu.

Mở đầu là tỉnh Thanh Hóa có chính sách hỗ trợ các hãng tàu biển mở tuyến vận chuyển container và đối tượng có hàng vận chuyển bằng container qua cảng Nghi Sơn Thanh Hóa với mức hỗ trợ là 200 triệu đồng/chuyến cập Cảng (Nghị quyết số 166/2019/NQ-HĐND ngày 04/4/2019 của HĐND tỉnh Thanh Hóa). Trước tình hình khó khăn về thu hút, tỉnh HĐND Thanh Hóa đã có Nghị quyết 248/2022/NQ-HĐND ngày 13/7/2022, tăng mức hỗ trợ lên 500.000.000 đồng/chuyến cho các tàu container mở tuyến container đi quốc tế qua cảng Nghi Sơn; tăng hỗ trợ lên 300.000.000 đồng/chuyến cho các hãng tàu nội địa mở tuyến vận chuyển container qua cảng.

Tiếp theo đó là tỉnh Hà Tĩnh có chính sách tương tự khi các hãng tàu vận chuyển container thực hiện trả hàng hoặc bốc hàng tại cảng Vũng Áng theo tuyến với tần suất tối thiểu 2 chuyến cập cảng mỗi tháng được hỗ trợ 200 triệu đồng/chuyến (Nghị quyết số 276/2021-HĐND ngày 28/4/2021 của HĐND tỉnh Hà Tĩnh). Còn các doanh nghiệp có hàng hóa vận chuyển bằng container qua cảng Vũng Áng được hỗ trợ 700.000 đồng/container 20 feet hoặc 1.000.000 đồng/container 40 feet.

HĐND tỉnh Thừa Thiên – Huế vừa ban hành Nghị quyết số 18/2022 ngày 7/9/2022 về thí điểm một số chính sách hỗ trợ các hãng tàu biển mở tuyến vận chuyển hàng container và các đối tượng có hàng hóa vận chuyển bằng container đi, đến cảng Chân Mây. Chính sách sẽ áp dụng thí điểm ngay từ tháng 10/2022 đến cuối năm 2023. Tỉnh dự kiến chi hơn 18 tỷ đồng cho dự án thí điểm. Hãng tàu biển, đại lý hãng tàu hoạt động kinh doanh vận chuyển hàng container thực hiện trả hàng hoặc bốc hàng tại cảng Chân Mây theo tuyến với tần suất tối thiểu 2 chuyến cập cảng mỗi tháng sẽ được hỗ trợ 210.000.000 đồng/chuyến. Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa bằng container đi/đến cảng Chân Mây (trừ hàng tạm nhập tái xuất, hàng hóa quá cảnh), áp dụng mức hỗ trợ đối với container 20 feet là 800.000 đồng/container và với container 40 feet là 1.100.000 đồng/container. Sau khi có chính sách hỗ trợ của tỉnh, đã bắt đầu có tàu container mở tuyến vào cảng và đang duy trì tần suất 2 chuyến/tháng. Mỗi chuyến, sản lượng hàng hóa ước đạt 60 – 100 container 20 feet.

Trong khi tiến hành thí điểm hỗ trợ việc vận chuyển hàng container qua cảng của tỉnh, các tỉnh gặp nhiều khó khăn cần vượt qua. Trước hết là cải thiện sự khiếm khuyết của cơ sở hạ tầng về kho bãi, thiết bị làm hàng, thủ tục giao nhận hàng hóa, nhất là các thủ tục hành chính, thủ tục  hải quan nhằm tạo thuận lợi cho việc làm hàng và thủ tục ra vào cảng của tàu biển. Đặc biệt phải cải thiện khâu kết nối với cảng biển, nhất là đường bộ. Về lâu dài phải tính đến tính cạnh tranh gay gắt của thị trường vận tải.

Nguyễn Tương

(Theo Công văn của 5 Hiệp hội ngành nghề gửi UBND TP. Hải Phòng tháng 8/2022  và Báo Giao thông 21/9/2022)