Quy mô của thị trường logistics chuỗi lạnh ASEAN hiện đạt khoảng 10,5 tỷ USD và được dự đoán sẽ đạt tốc độ CAGR trên 10,6% trong giai đoạn 2021-2026. Đại dịch COVID-19 và các hệ lụy sau đó đã có tác động đến lĩnh vực logistics chuỗi lạnh với những thay đổi lớn trong hoạt động, chuỗi cung ứng, quy định và yêu cầu về lực lượng lao động.

Dân số đô thị ngày càng tăng và nhận thức của người tiêu dùng thay đổi đã thúc đẩy nhu cầu vận chuyển và kho lạnh. Thị trường các sản phẩm làm lạnh/đông lạnh đang phát triển nhanh chóng ở Đông Nam Á. Theo Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), Thái Lan có tổng công suất 940.000 tấn cho cả cơ sở kho lạnh công cộng và tư nhân. Tại Việt Nam, công suất kho lạnh cũng gia tăng trong thời gian qua. Công suất kho lạnh tại của Indonesia và Myanmar lần lượt là 370.200 tấn và 88.148 tấn, nhưng những con số này chỉ thể hiện năng lực của các công ty lớn, chưa bao gồm các cơ sở kho lạnh nhỏ.

Hoạt động phân phối thực phẩm đang chuyển dịch nhanh chóng từ chợ truyền thống sang siêu thị và cửa hàng tiện lợi. Các sản phẩm làm lạnh và đông lạnh dễ mua hơn vì các nhà phân phối lớn cung cấp dịch vụ vận chuyển bằng xe tải cách nhiệt. Chất lượng của các dịch vụ chuỗi cung ứng lạnh tại địa phương rất khác nhau, tuy nhiên tỷ lệ hao hụt trong lưu thông tại ASEAN cao do năng lực bảo quản lạnh còn nhiều hạn chế (ước tính rằng 90% chất thải thực phẩm của Đông Nam Á được tạo ra trong quá trình vận chuyển).

Tăng tiêu thụ thịt thúc đẩy logistics chuỗi lạnh ở các nước ASEAN

Xu hướng tăng tiêu thụ thịt và thực phẩm chế biến tác động trực tiếp đến thị trường chuỗi lạnh ASEAN. Năm thị trường mới nổi chính trong khu vực là Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam. Trong những năm gần đây, tiêu thụ thịt cũng tăng lên, cá và hải sản cũng được tiêu thụ phổ biến tại ASEAN. Mỗi quốc gia Đông Nam Á có đặc điểm khác nhau về tiêu thụ thịt, thể hiện qua mức độ tiêu thụ và sản xuất của họ.

Malaysia có nhiều tiềm lực sản xuất lớn trong lĩnh vực sản xuất và chế biến sản phẩm gia cầm, với giá trị sản xuất cao nhất trong số các quốc gia Đông Nam Á. Với mức tiêu thụ thịt gia cầm bình quân đầu người hàng năm là 50 kg/người, quốc gia này tự túc được cả cung và cầu. Nhà sản xuất xuất khẩu gia cầm lớn nhất thế giới, đồng thời là người tiêu dùng đáng kể, là Thái Lan, theo thống kê từ năm 2020, mỗi người dân tiêu thụ 8 kg gia cầm hàng năm. Đến cuối năm 2021, các báo cáo từ các cơ quan quốc tế dự đoán rằng sản lượng thịt bò sẽ tăng lên. Sản lượng thịt bò sẽ tăng lên 58 triệu tấn trong năm nay, tăng 1% so với năm 2021. Tuy nhiên, tiêu thụ thịt tăng tạo ra nhu cầu lớn với dịch vụ logistics chuỗi lạnh.

Việt Nam và Philippines là hai nước tiêu thụ thịt lợn lớn tiếp theo trong khu vực, với mức tiêu thụ bình quân đầu người hàng năm lần lượt là 25 kg và 14,9 kg. Vì tất các sản phẩm thịt này đều nhạy cảm với nhiệt độ, phải được giao trong ngày tới các cửa hàng bán lẻ, cửa hàng tiện ích. Ngoài ra nhu cầu thực phẩm đóng gói đông lạnh cũng thúc đẩy Logistics chuỗi cung ứng lạnh ở khu vực ASEAN.

Động lực từ ngành dược phẩm, hóa mĩ phẩm:

Mức thu nhập tăng ở các nước ASEAN và thay đổi lối sống là những yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng sản xuất và tiêu thụ thịt ở các khu vực này, Indonesia và Việt Nam là những nhân tố chính thúc đẩy tăng trưởng. Ngành dược phẩm ASEAN có vốn hóa thị trường là 148,3 tỷ USD trong những năm dự kiến. Hầu hết các loại thuốc đều nhạy cảm với nhiệt độ và cần được vận chuyển đến chặng đường cuối cùng, đặc biệt là việc vận chuyển vắc xin COVID-19.

Trong những năm gần đây, các thương hiệu toàn cầu đã bắt đầu tập trung vào nền kinh tế Hồi giáo để tận dụng sức mua ngày càng tăng và thay đổi ưu tiên chi tiêu của người tiêu dùng. Khoảng 260 triệu người Hồi giáo sống trong khu vực ASEAN, hầu hết sống ở Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines, Singapore, Myanmar và Brunei. Số lượng các sự kiện và chiến dịch về lối sống halal được tổ chức trên toàn khu vực trong thập kỷ qua đã kích thích sự quan tâm đến du lịch, ẩm thực, thời trang và mỹ phẩm của người Hồi giáo.

SPC Group, một công ty thực phẩm lớn của Hàn Quốc, dự định phát triển sang Malaysia để tận dụng cơ hội từ ngành công nghiệp thực phẩm halal.

Đặc điểm cạnh tranh:

Về tổng thể, thị trường logistics chuỗi cung ứng lạnh ASEAN vẫn khá phân mảnh với sự kết hợp của các công ty toàn cầu và địa phương. Các công ty địa phương quy mô vừa và nhỏ vẫn phục vụ thị trường với các đội xe và kho bãi nhỏ. Một số quốc gia, như Singapore, có sự hiện diện mạnh mẽ của các công ty toàn cầu, như DHL và Nippon Express. Ngoài ra, các công ty toàn cầu cũng đang đầu tư vào thị trường và mua lại các công ty địa phương để tăng dấu ấn của họ trong khu vực.

Hơn nữa, các công ty logistics Nhật Bản tăng cường hoạt động của họ trong khu vực ASEAN bằng cách thiết lập các cơ sở vận tải đường bộ ở các nước ASEAN, từ đó thúc đẩy việc xây dựng chuỗi cung ứng. Các công ty cũng tham gia phát triển chuỗi lạnh và tích cực đầu tư vào logistics liên quan đến rau quả, hoa, mỹ phẩm và hàng tiêu dùng.

Thương mại điện tử đang định nghĩa lại hoạt động mua sắm trực tuyến và sự gia tăng doanh số bán các mặt hàng ướp lạnh và đông lạnh tạo ra nhu cầu về cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng lạnh, bao gồm vận chuyển lạnh, cơ sở lưu trữ và chuỗi cung ứng hiệu quả. Người mua sắm trực tuyến không còn coi thương mại điện tử là một kênh mua hàng để được giảm giá đối với những hàng hóa đắt tiền như thiết bị; thay vào đó, họ đã mở rộng sở thích mua hàng trực tuyến của mình để bao gồm các nhu yếu phẩm ít tốn kém hơn như thực phẩm, quần áo và mỹ phẩm.

Việc mở rộng đáng kể doanh số bán thực phẩm tươi sống cũng tạo ra những cơ hội và khó khăn mới cho việc cho thuê kho lạnh ở Đông Nam Á. Vì các siêu thị đang chịu áp lực từ sự gia tăng các giao dịch trực tuyến, nên trách nhiệm lưu kho và vận chuyển sẽ thuộc về các nhà cung cấp dịch vụ logistics. Các dịch vụ logistics chuỗi cung ứng lạnh hiện đại, trọn gói đang được các doanh nghiệp thương mại điện tử sử dụng để đáp ứng nhu cầu này một cách nhanh nhất có thể.

Nguồn: https://logistics.gov.vn/dich-vu-logistics/dich-vu-khac/thi-truong-logistics-chuoi-lanh-asean-dac-diem-va-dong-luc-chinh